මෙවර උසස් පෙළ ප්රතිඵල අවුල සම්බන්ධයෙන් රටම කැළඹී ඇත. ඒත් විභාග කොමසාරිස් ජනරාල් පවතින්නෙ වැරැද්ද නිවැරැදි කල බවත් වළං කඩේට පැන්න ගොන්නු වගේ හැසිරීමෙන් වලකින ලෙසත්ය.
ඒත් මේ විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ ප්රතිඵල වැරැදුණු පළමු අවස්ථාවද? මීට පෙර එක වතාවක්ද මේ කොමසාරිස් ජනරාල් වරයා යටතේම ඕඑම්ආර් අවුලක් ඇතිවිණ. ඒ අවස්ථාවේද කොම්පියුටර් මත වරද පටවා විභාග දෙපාර්තමේන්තුවත්, තමාත්, වැරැදි කල නිලධාරිනුත් ආරක්ෂා කිරීමට මොහු කටයුතු කළේය.
එහෙත් එම අවස්ථාවේද පරිගණක වල කිසිදු අවුලක් නොතිබුණු අතර අපරිනත නිලධාරීන්ගේ වරදින් එය සිදුවී තිබිණ. දේශපාලන හයිය මත විභාග කොමසාරිස් ජනරාල්වරයා තමන්ගේ තනතුර රැක ගත්තේය.
එම වරද සිදුවූයේ මෙම අවස්ථා දෙකේ පමණක්ද?
නැත. එය දිගින් දිගටම සිදුවී ඇත. එහෙත් වැඩේ චොර වෙන්නම ලීක් වූයේ මේ අවස්ථාවන් දෙකේදී පමණි. ඊට හේතුව වී ඇත්තේ එදා සිටම විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ පරිගණක ආශ්රිත ප්රතිඵල සැකසීම් සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කරන ලද්දේ තොරතුරු තාක්ෂණය පිළිබඳ සුදුසුකම් ලත් නිලධාරීන් නොවේ. පරිගණක භාවිතය පටන් ගත් අවදියේදී දේශපාලන හයිය මත පත්වීම් ලබා ගත් නිලධාරීන් පිරිසක් විසින් පරිගණක ආශ්රිත රාජකාරී වල යොදවන ලදි. ඒත් මෙම නිලධාරීන්ගෙන් බහුතරයක් විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ එවැනි පත්වීමක් ලබන විට අවම වශයෙන් පරිගණක වැඩසටහන් වල වැඩ කිරීම කෙසේ වෙතත් රේඩියෝ එකක්වත් දාන්න නොදැන සිටි අයයි. ඉන් පසු මේ නඩයෙන් කිහිප දෙනෙකුම දෙපාර්තමේන්තු මුදල් වලින් විදේශ රටවල් වල පුහුණුවීම් වලට පවා සහභාගි කරවා ඇත. ඒත් උපන්ගෙයි මෝඩයන් වූ මෙම නිලධාරීන්ට ඒ පුහුණුවීම් වලින්වත් නිවැරැදිව පරිගණක වැඩසටහන් මෙහෙයවීමට හැකියාව ලැබුණේ නැත.
මෙවැනි භාරදූර්ය කාර්යභාරයක් පැවැරිය යුත්තේ වගකිව යුතු ආයතනයක් විදියට තොරතුරු තාක්ෂණය පිළිබඳ ඉහළ සුදුසුකම් ලත් අයවලුන්ටය. ඒත් දැනටත් විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ පද්ධති විශ්ලේෂක හෝ වෙනත් තොරතුරු තාක්ෂණයට අදාල තනතුරු දරන්නන් ලංකාවේ විශ්ව විද්යාලයක තොරතුරු තාක්ෂණය පිළිබඳ උපාධියක් ලැබූ අය නොවේ. ඔවුන්ගෙන් වැඩිදෙනෙක් දත්ත සටහන් ක්රියාකරු ලෙස දේශපාලන පත්වීම් ලැබ පසුව හිටපු විභාග කොමසාරිස්වරුන්ගේ ගොම්පස් අල්ලා උසස්වීම් මත පරිගණක වැඩසටහන් ක්රියාකරුවන් බවට පත්වූවන්ය.
තොරතුරු තාක්ෂණය මෙතරම් දියුණු සමයක මේ පප්පලා පැත්තකට කර අලුත් පරපුරේ පරිගණක වැඩසටහන්කරුවන් පත් කිරීමට මෙතෙක් දෙපාර්තමේන්තුව උත්සාහ කර නොමැත්තේ විභාග ප්රතිඵල නිකුත් කිරීම සම්බන්ධව කිසිම වගකීමක් නැති ආකාරයටය.
එසේම මීට අමතර වශයෙන් නැවත සමීක්ෂණ වලදී ප්රතිඵල වෙනස් වන ප්රතිශතය පසුගිය වසර වල ඉහළ ප්රතිශතයක් ගත්තේය. එසේ වන්නේ කොහොමද? නැවත සමීක්ෂණ සඳහා අයදුම් කරන්නේ ඉතාම සීමිත පිරිසකි. ඒ සීමිත පිරිස තුළත් සැලකිය යුතු ප්රතිශතයක ප්රතිඵල වෙනස් වන්නේනම් විභාග උත්තර පත්ර ඇගැයීම් කාර්යයේදී පවා අසීමති වගකීමක් රහිතව කටයුතු කර ඇත. එසේම බොහෝ විට නැවත සමීක්ෂණ වලදී විභාග උත්තර පත්ර යළි සම්පූර්ණයෙන් ඇගයීමකට ලක්කරන්නේ නැත. එසේ කරන්නේ අහඹු ලෙස ගත් ඒවා පමණි. බොහෝ විට නැවත සමීක්ෂණ වලදී ලකුණු එකතු කිරීම් නැවැරැදිද යන්න පමණක් පරීක්ෂා කිරීම සිදු කරයි.
මේ කරුණු අනුව විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ සැලකිය යුතු ඉතිහාසයක සිට නිකුත් වූ විභාග ප්රතිඵලයක් සම්පූර්ණ ශුද්ධ ප්රතිඵලයක් ලෙස සැලකිය නොහැක.
දැනට වුවද සිදුවන වැරැදි නිවැරැදි කිරීම වෙනුවට නිලධාරීන් ආරක්ෂා කිරීමත් බොරු කීමත්, වගකීමෙන් නිදහස් වීමත් විභාග දෙපාර්තමේන්තුව සිදු කරන එකම කාර්යයයි.
කොහෙදෝ තැනක කවුරු හරි ලියා තිබී කියවන්නට ලැබුණා මෙහෙම දෙයක්,
“විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ විභාග ප්රතිඵල වැරැදි සහගතව නිකුත් කරන්නේ රජයේ වරදකින් නොවේ. එය 70, 80 දශකයේ පවා සිදුවී ඇත. නැත්නම් එස්.බී. වැනි ගොන් තඩියෙකු විශ්ව විද්යාලයකට තේරීමට ඉඩක් නැත” කියල.
ඇත්තෙන්ම ඒ උපහාසය තුළ විශාල සත්යයක් ගැබ්වී ඇත. එස්බී මෙන්ම උගතුන් ලෙස පෙනී සිටින ආණ්ඩුවේ බහුතරයක් හැසිරෙන විදියට ඔවුන්ගේ උගත්කම විභාග දෙපාර්තමේන්තුවේ වරදකින් සිදුවූවක් කියා නොසිතා බැරිය.
සමහර විට සමහරුන් චෝදනා කල ලෙසම මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ පරිගණක වැඩසටහන් සම්පාදනය කරන්නේද මෙවැනි අම්බරු පරිඝණක නිලධාරීන් කොටසක්ද යන්න සැක සහිතය.
සුබ අනාතගතයක්