විකල්ප නායකත්ව පුහුණුවක්..

විශ්ව විද්‍යාල වලට තෝරා ගන්නා සිසු සිසුවියන්ට ලබා දෙන නායකත්ව පුහුණුව සම්බන්ධයෙන් බ්ලොග් අඩවි කිහිපයකම පසුගිය දිනවල ලිපි පල වී තිබුණා. එම ලිපි සහ ඒවාට දක්වා තිබූ පාඨක අදහස් අනුව මේ සම්බන්ධව පහත මතවාද වල සිටින කණ්ඩායම් දැකිය හැකියි.


1. මෙම වැඩසටහන, රජය විසින් දියත් කෙරෙන තවත් යහපත් වැඩපිළිවෙලක් ලෙස සැලකීම (රජය කරන ඕනෑම දෙයක් නිවැරැදි ලෙස අදහන කණ්ඩායම)
2. මෙම වැඩ සටහන සම්පූර්ණයෙන්ම, ගැටඵ විසඳාගැනීමට අපොහොසත් අදාල ඇමැතිවරයා සහ රජය විසින් කරනු ලබන තවත් හත්පොලේ ගා ගැනීමක් බවට පිළිගන්නා කණ්ඩායම
3. සිසු සිසුවියන් විනය ගත කිරීම සඳහා මෙවැනි හමුදාමය වූ විනය වැඩ පිළිවෙලක් වැදගත් බවට පිළිගන්නා කණ්ඩායම


කෙසේ වෙතත් මෙම පිළිගැනීම් සමගම ඉදිරියේදී ඇති කරන ජාතික පාසල් වැඩසටහන ය‍ටතේ විදුහල්පතිවරුන්ටත් හමුදා කඳවුරක පුහුණුවක් ලබා දීමට ‍කටයුතු කරන බව අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා විසින් පවසා තිබිණි. ඔහු පවසා තිබුණෙ විදුහල්පතිවරුන් තාප්පයක් උඩින් පනින්නවත් හැකියාවක් නැති අය බවයි. සැබැවින්ම දැනට තාප්ප උඩින් නොපැන ගේට්ටුවෙන් පිටවී යනවානම් විදුහල්පතිවරුන් දැනටම සිටිය යුතු තැන සිටින බව පැහැදිලියි. ගේට්ටුවෙන් යන එන  විදුහල්පතිවරුන් තාප්ප උඩින් පනින අශීලාචාර, අක්‍රමවත් මිනිසුන් කොටසක් බවට පත්විය යුතු බව අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ  ලේකම්වරයාට වැටහීම සුබ අනාගතයක් සඳහා යහපත් පෙරනිමිත්තකි. කෙසේ වුවත් තාප්පයකින් පනින්න විදුහල්පතිවරුන්ට පණ නෑ කියන්නේ අඩුම වශයෙන් කෙළින් ඇවිද ගන්නවත් බැරි පුද්ගලයෙක් වීම ගැනනම් සිතා බැලිය යුතුයි.


කොහොම වුණත් මේ වන විට පශ්චාත් යුද මානසිකත්වය විසින් බිලිගෙන ඇති මෙරටෙහි සමාජ මනස සියල්ල මිලිටරිකරණයෙන් ජය ගත හැකි බවට සිතීම අරුමයක් නොවේ. එහෙත් යුද්ධයේදී සිදුවුණේ පරාජය කර යටපත් කිරීමක් බවත් අප යා යුත්තේ සියල්ලන් එක්ව ලෝකය ඉදිරියේ නැගී සිටීමට බව ‍බොහෝ අයට අමතක වී ඇත.
බාහු බලයෙන් විනය ගත කිරීම ප්‍රායෝගිකව කල නොහැක්කක් වන අතර එය මර්ධනය කිරීමක් පමණි. ඒ මර්ධනය කිසිවිට බාහිර විනයක් මිස කිසිවෙක් තුළ අභ්‍යන්තර විනයක් ඇති කරනු නොලබයි. ශරීර ශක්තිය පාලනය කිරීම තුළින් විනය ගත කිරීම හුදෙක්ම බාහිර විනයක් පමණි. යුධ ජයග්‍රහණය නිසා දැනට සන්නද්ධ හමුදා වලට ලැබුණු ප්‍රසාදය නිසා යටපත් වී තිබුණද පසුගිය සමයේ කඳවුරු වලින් පිටතදී හමුදා විනයගත කළවුන්ගෙන් සමාජ දූෂිත දේවල් අපමණව සිදුවුණා. කඳවුරු වලින් පිටත සමාජ ජීවිතයේදී ඔවුන් තමන්ගේ සන්නද්ධ හමුදා බලය පෙන්වා සිවිල් සමාජයේ පුද්ගලික වාසි අත්කර ගැනීමට පෙළඹීම මෙන්ම, බොහෝ අවස්ථාවල රට තුළ සිදුවුණු හොරකම්, මැරකම්, දූෂිත දේවල් වල ප්‍රධාන කොටස් කරුවෝ බවට පත්වීම සුලභ දෙයක් වුණා. ඉතින් මේ හමුදාගත විනය හුදෙක්ම කඳවුරු වලට පමණක් සීමා වූ දෙයක් පමණයි. ඒ වගේම ඒ විනය තුළ පවතින්නෙ සිවිල් පුරවැසියන්ට වඩා බාහු බලයෙන් සහ එඩිතර බවින් සහ බොහෝ දේවලින් තමන් ඉහළයි ලෙස මනසට තෙල බෙදීමක් වෙයි. එය සම්පූර්ණයෙන්ම ආරෝපණයකි. පුහුණුව තුළ බාහු බලය ඉස්මතු කිරීමට හැකිවීම පමණක් සත්‍යයකි. එහෙත් ඒ තුළින් පුද්ගලයා විනයගත වීමක් සිදුවී නැතැයි අද වුණත් රටපුරා සිදුවෙන දේවල් දෙස ඇස් හැර බලන්නේනම් පෙනෙනු ඇත. පසුගිය දින මාතර නඩුකාර උන්නාන්සේට උත්තර නැති වෙන්න බාහු බලයෙන් සලකා තිබුණේ මේ විනයගත වූවායැයි කියන හමුදා නිළධාරීන් පිරිසක් විසිනි. එය තමය මනසට බෙදා ඇති තෙලෙහි ස්වභාවය. උත්තරීතර අධිකරණයේ විනිසුරුවරයා වුවත් ඔවුන්ට ලොකු නැත. රටේ නීතිය හසුරුවන්නන්ට එසේ සලකයිනම් මේ විනයගත වීම සිවිල් සමාජයට අදාල නොවන බව පෙනී යන දෙයකි. මේ ආසන්න එක උදාහරණයක් පමණි.


ඇත්තෙන්ම විනය ගත පුහුණුවක් සියඵම රටේ දරුවන්ට ලබා දිය යුතුය. එහෙත් මෙවැනි පටු දේශපාලනික අරමුණු වෙනුවෙන් නොවේ. එය බාහු බලයත්, කයෙහි කාර්යක්ෂමතාවයත් ඇති කිරීම තුළින් කරන විනය ආරෝපණයක් පමණක් නොවිය යුතුය. එය අහිතකර ප්‍රතිඵල ඇතිකරනු ඇත.
විදුහල්පතිවරුන්ට උස මහත දරුවන්ට බය නොවී පහර දීමට හැකියාව ලබා දීම වැඩක් නැත. බාහු බලය නැති වුවත් පෞරුෂයෙන් යුතු අධ්‍යාත්මයක් ඇති ගුරුවරුන් ළඟ දරුවන් හීලෑ වනු අප දැක ඇත. අපට පහර දෙන සැර පරුෂ ගුරුවරුන්ට වඩා අවංක දයාවෙන්, කරුණාවෙන් පෞරුෂයක් ගොඩනගාගත් ගුරුවරුන් ළඟ වැරැද්දක් කර හසුවුන විට අතිමහත් ලැජ්ජාවක්, වරද සහගත බවක් අපිට අතීතයේදී දැනී ඇත. සැඩ පරුෂ ගුරුවරුන්ගෙන් එක වරක් පහර කෑවද ඊළඟ වතාවේ හසුනොවන ලෙස ඒ වරදම කිරීමට අපි‍ පෙළඹුනෙමු. ඔහුට අපිව විනයගත බව පෙනුනද සැබවින්ම අපි ඔහු ළඟ විනයගත වූවන් නොවුණෙමු.


හමුදා විනය තුළ වෙලාවට අවදිවීම, වෙලාවට වැඩ කිරීම, කම්මැලිකම දුරුවීම, ඈලිමෑළි ගති දුරුවීම වගේ දේවල් ඇති වන බවත් එය ජීවිතය වෙනස් කරන බවත් ඉහත සඳහන් කල තුන්වැනි කණ්ඩායම දරණ ලද අදහස විය. එය ඇත්තකි. ඒත් එය හැමෝටම පොදු වූවක් නොවී සිවිල් සමාජය ඉදිරියේ වඩාත් විනය විරෝධීන් කොටසකුත් ඔවුන් අතරින්ම බිහිවන්නේ එය හුදෙක්ම කායිකමය තත්වයේ වන නිසාය.


එම පුහුණුව නොලදත් මේ ලියුම්කරුද වෙලාවට අවදිවෙයි, වෙලාවට වැඩකරයි, කුසීත කම දුරු කර ඇත. පිළිවෙලට වැඩ කරයි. කායික වශයෙන්ද සෞඛ්‍ය සම්පන්නය. ඒ කිසිවෙකුගේ අණක් පිළිපැදීමකින්‍ නොවේ. ලැබුණු සිවිල් බලයක් නිසාත් නෙවෙයි. ඒත් විනයගත පුහුණුවක් ඔස්සේමය. ඒ පුහුණුව ලැබුවේ හමුදා කඳවුරක් තුළ නම් නෙවෙයි. නිහඞතාවය තුළයි. එය මූලික වශයෙන් මාස තුනක් අඛණ්ඩව සිදු කෙරිණ. එය සම්පූර්ණයෙන්ම අනෙකුන් ඉදිරියේ ශක්තිමත් වන්නෙකු හෝ කැපී පෙනෙන පුද්ගලයෙකු වීම පිණිස වූවක් නොවේ. ඒ පුහුණුවේදී සම්පූර්ණයෙන්ම අනෙකා අමතක කොට තමාගේම ස්වභාවය අවබෝධ කරගැන්මක් සිදුවුණි. එය සම්පූර්ණයෙන්ම අධ්‍යාත්මික වූවක් වන අතර  කායික ශක්තියද එතුළින් තිරවිය. එසේම එකිනෙකා පරයා යන උන්නතිකාමී ආශාවන්ගේ මෝඩ ස්වභාවය අවබෝධ කරගැන්මට ඒ පුහුණුව සහ ඉන් අනතුරුව නොකඩවා කරන්න ආශා හිතෙන ක්‍රියාකාරකම් පුයෝජනවත් විය. තවදුරටත් ප්‍රයෝජනවත් වේ. තමන් තුළ නිවුණු සැනසුණු පුද්ගලයෙකු බිහි වන විට බලෙන් ඇති නොකරන ලද ස්ථාවර විනයක් කොහෙන්දෝ පැමිණ ලැගුම් ගෙන තිබේ. එය සම්පූර්ණයෙන්ම තමාටම අවංක වීමකි.
මෙවැනි පුහුණු තවත් සමහර රට වල සිදුවී තිබේ. චීනය විසින් ආක්‍රමණය කිරීමට පෙර ටිබෙටය තුළ දරුවන් මේ විනයගත කිරීමට යොමු කෙරිණ. එනිසාම සියවස් ගණනක් ලෝකය ඉදිරියේ ටිබෙටය පැවතුණේ විශාල සාමයක නිසා එවැනි රටක් ගැන ලෝකයට අමතක වී තිබිණි. ඒත් හමුදාගත විනය තුළින් උන්නතිකාමී සමාජවාදී චීනය විසින් තමන්ගේ මනුෂ්‍යත්වයේ විනය කොයිතරම් පහත්ද යන්න ‍පෙන්වූයේ සාමකාමී ටිබෙටය ආක්‍රමණය කිරීමෙනි. අදටත් නියමිත පරිද විනයගත වූ ටිබෙට් නායක දලයි ලාමා තුමා සංයමයෙන් සහ වෛරයෙන් තොරව තමන්ගේ රටට නිදහස සොයමින් සිටියි.
සත්‍ය වශයෙන්ම කායික විනය පමණක් වැඩකට නැත. එය අනර්ථකාරීය. අධ්‍යාත්මික විනය ඊට ඇතුළත්වූ පසු පමණක් විනය ගත කිරීමට වෙහෙසීමක් නැතිවම විනය පුද්ගලයා තුළට පැමිණෙයි. එය බලෙන් ආරෝපණය කිරීමක් නොවන අතර ස්වභාවිකව සිදුවෙන්නකි.
ඒ විනය ජීවිතයේදීත්, මරණයේදීත් කෙනෙක්ට සුවය ගෙන එයි. ‍එසේම සමාජයක් මනුෂ්‍යත්වයෙන් පොහොසත් කිරීමට අවශ්‍ය අදේශපාලනික සංයමය, අවංක බව එතුළින් පුද්ගලයා තුළට පැමිණේ.
එහෙත් මේක දේශපාලනයේ රඟමඩලයි. මෙහි සිදුවන සියල්ල මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහිවයි.

නායකත්ව පුහුණුව සහ නිදහස් අධ්‍යාපන බොරුව

සරසවි සිසුන්ට ලබා දෙන්න නියමිත නායකත්ව පුහුණුව නමින් වූ හමුදා පුහුණුව එපරිදිම පවත්වන බව උසස් අධ්‍යාපන ඇමැතිවරයා පවසා ඇත. එය හුදෙක්ම ඇමැතිවරයාගේ අත්තනෝමතික අවශ්‍යතාවයක් මිස අධ්‍යාපනයේ අවශ්‍යතාවයක් නොවන බව පෙනී යයි. උසස් අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රය වැනි විෂයක් භාරව කටයුතු කල යුත්තේ සැබැවින්ම බුද්ධිමත්ව කටයුතු කල හැකි අමාත්‍යවරයෙක් වුවත් එය නිකම් නිකම් වැඩකට නැති ජෝකර් කෙනෙකු අතට පත් කිරීමට රජය කටයුතු කර ඇත. 

උසස් අධ්‍යාපනයේ අවශ්‍යතාවයක් නොවන මෙවන් පුහුණුවක් බලෙන් සිසුන් මත පැටවීම නිදහස් අධ්‍යාපනය කියන සංකල්පය තව දුරටත් නිදහස් නොවන බවට සාක්ෂියකි. එසේම දැනට උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා සුදුසුකම් ලබන්නන් වසරකට ලක්ෂයකට අධික වන නමුත් එයින් හතරෙන් එකක් වන ප්‍රමාණයකටවත් තමන්ගේ අධ්‍යාපන අයිතිය සඵල කර ගැන්මට අවස්ථාව සැලසීමට මෙරට විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතිය අපොහොසත්ව තිබේ. එබඳු තත්වයක් යටතේ මෙතෙක් පැවැති බාහිර උපාධි ලියාපදිංචියද අත්හිටුවීම මෙසේ තම අයිතිය අහිමි වූ සිසුන්ට යන්න තිබුණු අතුරු මාර්ගද වසා දැමීමකි. ඒ සම්බන්ධව අමාත්‍යාවරයා කියා තිබුණේ බාහිර උපාධිකාරයෝ කාළකණ්නි කොටසක් බවයි. ඔවුන්ගෙන් සමහරුන් සාමාන්‍ය පෙළ ගණිතය පවා අසමත් බවයි. එහෙත් බාහිර උපාධි සඳහා ලියාපදිංචි කිරීමේදී අවශ්‍ය සුදුසුකම් නිවැරැදිව තහවුරු කර ගැනීම හෝ අදාල උපාධිය සඳහා වන විෂය නිර්දේශයන්ගේ ගුණාත්මකභාවය පවත්වා ගැනීමද සිසුන් සතු කාර්යයක් නොවන අතර, එය පරිපාලනය සතු වගකීමකි. ඒ අනුව සැබෑ කාළකණ්නි බාහිර උපාධි ලබන සිසුන්ද නැත්නම් එය කළමනාකරණය කරන පරිපාලනයද යන්න තේරුම් ගැනීමටනම් මොළයක් ලෙස කිසිවක් හිස තුළ තිබිය යුතුමය. එසේම විශ්ව විද්‍යාල වලින් බිහි කරන්නේ රස්තියාදුකාරයෝ, ගංජ කාරයෝ බවද එයට විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්යවරු වගකිව යුතු බවත් එස්බී ඇමැතිවරයා පවසා තිබුණි. එහි යම් සත්‍යයක් ඇති බවට තහවුරු කරගැන්මට සරල සාධාරණ උදාහරණයක් ලෙස මෙම ඇමැතිවරයාම ගත හැක.

උසස් අධ්‍යාපනයට හිමිකම් ලබන සිසුන්ගෙන් අඩකටවත් තමන්ගේ අධ්‍යාපන අයිතිය තහවුරු කර ගැන්මට බැරි තත්වයක් යටතේ පවතින්නේ නිදහස් අධ්‍යාපනයක්ද යන්න විමසීමට ලක්කල යුත්තකි. එසේම පාසල් අධ්‍යාපනය තුළ නොමිළේ අධ්‍යාපනය ලබා දෙන බව ඇත්තක් වුවත් නිසි අධ්‍යාපනයක් සියල්ලන්ටම එකසේ ලැබෙන්නේ නැත. නාගරික පාසල්වල  අධ්‍යාපනය පදනම් කරගෙන කොළඹ ඉන්න මහාචාර්යවරු තමන්ගේ බුද්ධි මහිමය පෙන්වීමට සකසන ප්‍රශ්ණ පත්‍රයක් තුළින් රටේ සියඵම සිසුන්ගේ අධ්‍යාපනික තත්වය අභියෝගයට ලක් කිරීම අසාධාරණ විහිඵවක් පමණි. නගර වලින් ඈතට යන විට එම ප්‍රශ්ණ පත්‍ර වලින් අභියෝගයට ලක් කරන දැනුමෙන් අඩක් වත් ලබා ගැනීමට දරු දැරියන්ට අවස්ථාවක් නැත. මේ ඉහළ අධ්‍යාපනික තරඟකාරිත්වය සහ ඉගැන්වීම නැති දුෂ්කර ඈත පාසල් තුළ සිටින දරු දැරියන්ට තවමත් මේ ප්‍රශ්ණ පත්‍ර වලින් විමසන දැනුම ලබා ගැනීම සිහිනයක් පමණි. ඊට අවශ්‍ය ගුරුවරු තම පාසල් වල නැත. ගුරුවරු සිටියත් සමහර ගුරුවරුන් අවශ්‍ය මුඵ දැනුමම ලබා දීමට අපොහොසත්ය. ඔවුන්ට නගර වල මෙන් එසේ පාසලෙන් නොලැබෙන අධ්‍යාපනය ලැබීමට ටියුෂන් කඩ නැත. දුරින් වූ නගරයේ ටියුෂන් යාමට අවශ්‍ය ආර්ථික ශක්තිය බොහෝ දරු දැරියන්ට නැත. අවම වශයෙන් විෂයන්ට අදාල පොතපතවත් සොයා ගැනීම දුෂ්කරය. අලුත් තාක්ෂණය හරහා ලබන දැනුම ඔවුන්ට අහිමිය. ඇත්තෙන්ම ඔවුන්ට ලැබෙන අධ්‍යාපනයේ සහ මේ කොළඹ ඇතුඵ ප්‍රධාන නගරවල දරු දැරියන්ට ලැබෙන අධ්‍යාපනයේ ඉතාම ඉතා ‍ලොකු වෙනසක් ඇත. ධනය හිඟ නැත්තවුන්නම් කෙසේ හෝ තම දරුවන් මේ තරඟයෙන් ගොඩ දැමීමට තමන්ගේ සල්ලි විසි කරති. ඒත් අවසානයේ ඔවුන්ගේ දැනුම සහ එයින් අඩකවත් දැනුම, අධ්‍යාපනය හරහා නොලැබුණ දරුදැරියන්ගේ දැනුම එකම විභාග අභියෝගයකින් මනිනු ලැබේ. ඇත්තෙන්ම මෙය නිදහස් අධ්‍යාපනයක් නොවේ. නොමිලේ පාසල් අධ්‍යාපනයක් ලබා දෙන බව පැවසූ පමණින් මෙය නිදහස් අධ්‍යාපනයක් විය නොහැක. පාසල් විවෘත කර තිබුණද අභියෝගයට ලක්කරන සියඵ දැනුම ඒ තුළින් නොලැබෙන්නේනම් එය නිදහස් අධ්‍යාපනයක් නොවේ. මෙය ඉතාම අසාධාරණ ක්‍රමවේදයකි. ඒ අසාධාරණ ක්‍රමය තුළින් හෝ උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා සුදුසුකම් ලබන සියඵ සිසුන්ට තම අධ්‍යාන අවශ්‍යතාවය ඉටු කර ගැනීමට අවකාශ සැපයීමට උසස් අධ්‍යාපන බලධාරීන් වගේම විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතිය ‍අපොහොසත්ව ඇත. මේ කරමින් සිටින්නේ කොටසක් වෙන්කර ඔවුන් සුපිරි බවට පත්කර බහුතරය පාලනය කරන්නවුන් බවට පත්කරන දේශපාලනයම මිස වෙන කුමක්ද?

අවසාන වශයෙන් ඔවුන්ට තිබුණු බාහිර උපාධි අපේක්ෂාවද කප්පාදු කර ඇත්තේ තමන්ගේම දුර්වලකම් වසා ගැනීමට නොහැකිව එය එම අධ්‍යාපනය ලබන්නවුන් මත වපුරමිනි. එහෙත් ලංකාවේ බාහිර උපාධිය ලබා නොගෙන විශ්ව විද්‍යාල වලට නොතේරුණද තමන්ගේ මුදල් බලෙන් විදේශ විශ්ව විද්‍යාල වලින් අධ්‍යාපනය ලබා උපාධි රැගෙන විත් ලංකාවේ රාජ්‍ය සේවයේම ඉහළ තනතුරු ඇතම්හූ දරති. ඔවුන්ගෙන්ද සමහරුන් සාමාන්‍ය පෙල ගණිතයවත් සමත් නැත. ඒත් එස්බීට එය නොපෙනෙන්නේ හොර පාරෙන් ගමන් කිරීම ධනවතුන්ට කැප වන අතර දුබලයන්ට අකැප ලෙසට මෙ‍රටෙහි හැම ක්ෂේත්‍රයකම පවතින ක්‍රමය ඔහුද හිස් මුදුනින් පිළිගන්නා නිසාය. ඇත්තෙන්ම නිදහස් අධ්‍යානය කියා දෙයක් ‍තව දුරටත් නැත. එය බොරුවකි. මෙතැන පවතින්නේ දේශපාලනික අභිමථාර්තයන් පමණි.

පිළිවෙතින් පෙළ ගැසීමේ දේශපාලනය

“රජු සොරකම් කරන්නවුන් හිස් සිඳුවා මරවන බව ඇසූ මිනිස්සු අපි යම් කෙනෙකු ගේ ධනය පැහැර ගනිමු නම්, ඒ ධන හිමියන්ගේ හිස් සිඳිමුයි තියුණු ආයුධ සාදාගෙන ගම් නියම් ගම් කොල්ලකෑමටත් ධන හිමියන් හිස් සිඳ මරන්නටත් ගත්හ. මෙසේ දිළිඳුකම වැඩි වීමෙන් නොදුන් දේ සොරාගැනීම වැඩි වීමත්, එයින් ආයුධ දැරීම වැඩිවීමත් ඒ නිසාම ප්‍රාණඝාතය වැඩිවීමත් නිසා මිනිසුන් ගේ ආයුෂයද වර්ණයද පිරිහිණි. අසූ දහස් අවුරුදු ආයුෂ ඇති මිනිසුන් ගේ දරුවෝ අවුරුදු හතළිස් දහසක් ආයුෂ ඇත්තෝ වූහ.

අනතුරුව එක්තරා මිනිසෙක් අන්සතු දේ සොරකම් කළේය. රජු ඉදිරියට පමුණුවනු ලැබූ ඔහුගෙන් තෝ සොරකම් කළේ සැබෑ දැයි ඇසූ විට නැත දේවයන් වහන්ස යැයි බොරු කීවේය.

මහණෙනි, මෙසේ ධනය නැත්තවුනට ධනය නොදීමෙන් දිළිඳු බවද, සොරකමද, ආයුධ දැරීම ද, ප්‍රාණඝාතයද, මුසාවාදයද වැඩි වීමෙන් මිනිසුන්ගේ ආයුෂ ද වර්ණයද පිරිහිණ. හතළිස් දහසක් ආයුෂ ඇති මිනිසුන්ගේ දරුවෝ විසි දහසක් ආයුෂ ඇත්තෝ වූහ. එකල්හි එක්තරා මිනිසෙක් අන්සතු දේ සොරකම් කළේය. එය දුටු වෙනත් පුරුෂයෙක් අසවලා සොරකම් කළේ යැයි කේළාම් කීයේය. මහණෙනි, මෙසේ ධනය නැත්තවුනට ධනය නොදීමෙන් දිළිඳු කමද, සොරකමද, ආයුධ දැරීමද, ප්‍රාණඝාතයද, මුසාවාදයද, කේළාම් කීමද, වැඩි වීමෙන් මිනිසුන්ගේ ආයුෂද වර්ණයද පිරිහිණ. විසි දහසක් ආයුෂ ඇති මිනිසුන් ගේ දරුවෝ අවුරුදු දස දහසක් ආයුෂ ඇත්තෝ වූහ.”

බුදු රජාණන් වහන්සේගේ දේශණාව එපරිදිය. මනුෂ්‍ය ආයුෂ මෙන්ම සියඵ පරිහාණියන්ගේ වර්ධනය සිදුවන ආකාරය උන් වහන්සේ මැනවින් දේශණා කොට ඇත.

ඕනෑම සමාජයක පරිහාණියට හේතු වන්නේ විසංතුලනයයි. එනම් පරතරයන් අධික වීමයි. එම පරතරයන් තුළිත කිරීම සඳහා මනුෂ්‍යත්වයට නොගැලපෙන ලෙස ක්‍රියාකාරී වන මිනිසා පිරිහුණු අධ්‍යාත්මයකට ඇද වැටෙයි. කෙමෙන් කෙමෙන් සමාජයද ඒ පිරිහුණුභාවයට ඇද වැටෙයි. ඉතින් බුදු වදන් අනුව හෝ බුද්ධ දර්ශණය අනුව හැඩ ගැසීම සම්පූර්ණයෙන්ම වාගේ පිළිවෙතින් සමතුළිතය වෙත ගමන් කිරීමක් විය යුතුය.

ඒ වෙනුවට පිළිවෙතින් පෙළගැසෙමු යනුවෙන් වචන දෙකක් ජනප්‍රිය කිරීම හරහා නිකම්ම දේශපාලනික ආකාරයේ ආත්ම වංචාවක් මෙන්ම සමාජ වංචාවක් තුළට බුදුන්ගේ දැක්ම ලඝු කරන්නේනම් ඔවුන් කිසිදා බුදුන්ගේ අනුගාමිකයෝ හෝ ශ්‍රාවකයෝ විය නොහැකිය.

එසේ කරනවා වෙනුවට සමාජයේ මෙන්ම පුද්ගලයාගේද පිරිහීමට හේතු සාධක වූ කාරණයන් තමන් තුළින්ම පිටු දැකීම උදෙසා අතිමහත් අවංකභාවයකින් කටයුතු කල යුතුය. එහෙත් එවැන්නක් කිසිදා මෙරටෙහි සිදු නොවිණ. බුදුන්ගේ දර්ශණය තුළින් තමන්ගේ ලෞකික මුදුන් වීමේ අභිප්‍රායයන් සඵල කර ගැන්මට අමන උත්සාහයක නිරත වීමෙන් එම දර්ශණය හෑල්ලුවට ලක් කිරීම අදත් සිදුවේ. සම්පූර්ණයෙන්ම තථාගත දර්ශණය දේශපාලනීකරණය වී ඇත. එබැවින් තථාගත දර්ශණය අනුවම සමාජය සහ පුද්ගලයා තව දුරටත් මේ ආත්ම වංචාව, බොරුව තුළින් තව තවත් පරිහාණියටම ගමන් කරනු ඇත.

2600 සම්බුද්ධ ජයන්තිය නිමිත්තෙන් පිළිවෙතින් පෙළගැසෙමු යනුවෙන් රටපුරා තොරණ ඉදිකළාට, බෝධි පූජා පැවැත්වූවාට, පිරිත් සජ්ජායනය කළාට පමණක් වැඩක් නැත. ඒ සියල්ල සැබෑ පිළිවෙත නොවේ. එසේම ඇමැති වරු මාධ්‍ය ඉදිරියේ තට්ටය ගාගෙන, ප්‍රාඩෝ එකෙන් ගිහින් සතියකට සිල් රෙද්දක් පොරව ගත්තට වැඩක් නැත. ඒ සියල්ලම මමත්වය විශාල කරවන අභිලාෂයෙන් කරනු ලබන කෛරාටිකකම් පමණි. පාලකයින් සිරි සුභ වෙසක් මංගල්‍යයක් වේවා කියල මහජනයාට එස්එම්එස් යැවීමෙන්ද ඵලක් නැත. ඒ සියල්ල මමත්වය තව තවත් මුදුනට ගෙනයාමට මහජනයා රැවටීම සඳහා කරන ක්‍රියාකාරකම් පමණි.

සැබැවින්ම පිළිවෙතින් පෙළ ගැසීම අවශ්‍ය වන්නේනම් මෙවැනි ජනප්‍රිය දේවල් වෙනුවට කෙළින්ම තමන්ගේ හදවත තුළින් බුදුන් වදාල මනුෂ්‍යයාගේ සහ මනුෂ්‍යත්වයේ පරිහාණියට තුඩු දෙන ඉහත සඳහන් විසංතුලනයන් සංතුලනය වෙනුවෙන් පෙළගැසිය යුතුය.

අද මේ සමාජය තුළ ඇත්තෙන්ම ප්‍රාණඝාතය, සොරකම, බොරුව, රැවටීම, කේළම, සුරාව, සූරාකෑම, දූෂණය මෙතරම් මුදුන් පත් වී ඇත්තේ ඇයිද යන්න සලකා බැලිය යුතුය. ඒ සියල්ල සඳහා නායකත්වය සහ ආදර්ශය සපයන්නේද ‍දේශපාලකයින්මය. ඔවුන් ඒ කාර්යයේදී නම් ඉතාම අවංක වෙති. ඒ සියල්ල තමන් තුළින්ම නොදකිමින් මේ සාරධර්ම පිරි සමාජයකැයි පවසමින් තවත් මුසාව තුළ ගිලී යෑම වෙනුවට සැබැවින්ම පිළිවෙතින් පෙළගැසීම දැන්වත් ඇරැඹිය යුතුය. ඒත් එය හෙටවත් සිදුවෙයිද? තථාගත‍ දේශණයට සැබෑ පැවත්මක් ලැබෙයිද?

එසේ නොවන්නේනම් ඒ සියල්ල දේශපාලනයම පමණි.  

ඇදුරන්ගේ වර්ජනය සහ අපි

නැවත වරක් විශ්ව විද්‍යාල හරහා කුණාටුවක් ඇරැඹී ඇත. විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්ය මණ්ඩලය වැටුප් වැඩි කරන ‍ලෙස ඉල්ලා දැඩි වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ගයන්ට අවතීර්ණ වීමට සැලසුම් කරයි. ඒ අතරතුර විශ්ව විද්‍යාල අනධ්‍යයන කාර්ය මණ්ඩලයන්ද තමන්ගේ වැටුප්ද වැඩි කරන ලෙස ඉල්ලා වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ග වලට යාමට කැසකවන පෙරමග ලකුණු පෙන්නුම් කරයි.

මේ සියල්ලන්ම තමන්ගේ ඉල්ලීම් සාධාරණ බවට හේතු කාරණා ඉදිරිපත් කරයි. ඇත්තෙන්ම එම හේතු කාරණා පිළිගත හැකි මට්ටමක පවතියි. ඒත් ඒ ඔවුන්ගේ පුද්ගලික මානසික තත්වයන් සැලකීමේදීය. එහෙත් රටක්, ජනතාවක් විදියට සලකන විට ඔවුන්ගේ ආකල්ප සාධාරණද යන්න කිසිවෙක් මේ‍ වෙන තෙක් කතා කර නැත. කතා කරන්නේද නැත. මෙහිදී රට යනුවෙන් සලකනු ලබන්නේ භූමිය නොවේ. රට යනු එහි වෙසෙන සමස්ත ජනතාවයි. ඔවුන්ගේ හදවත්වල රිද්මයයි.

සත්‍ය වශයෙන්ම අද වන විට මිනිස්සුන්ගේ ජීවන තත්වයන් පහතට ඇද වැටී ඇති බව පෙනෙන ඇත්තකි. එහෙත් ඒ විශ්ව විද්‍යාල කාර්ය මණ්ඩලයන්ට අයත් මිනිස් ප්‍රජාවේ පමණක් නොවේ.

වැටුප් ප්‍රශ්ණය සලකන විට මීට දශක හතරකට පමණ ඈතට ගොස් විමසා බැලුවහොත් අද තරම් අසාධාරණ වැටුප් ව්‍යුහයක් නොපැවතිණ. විෂමතාවයන් අවම විය. නිදහසින් පසු අපේම ස්වාධීන රාජ්‍යයක් ලෙස ගොඩනැගෙද්දී එය රටට මෙන්ම ජනතාවට ආදර්ශමත් විය. එකල අවම සහ උපරිම වැටුප් අතර පරතරයන් ඉතාම අඩු විය. 1:2 ක් වන පරතරයක් පවා දැකිය හැකි වූයේ සීමිත ක්ෂේත්‍රයන් කිහිපයක් අතර පමණි. ඇත්තෙන්ම ගොඩනැගෙන රටකට, ජාතිකයකට ඒ විෂමතාවයන් පවා ඕනෑවට වැඩි තත්වයකි. එහෙත් ගෙවී ගිය දශක හතරක පමණ කාලය තුළ මේ විෂමතාවයන් අධික ලෙස වැඩිවෙමින් ඉස්මතු විය. රාජ්‍ය ආයතන තුළ පැහැදිලිව පන්ති දෙකක් හෝ තුනක් නිර්මාණය වන්නට එය හේතු විය. මුල් කාලයේ දේශීය උගතුන් විරල විය.

අධ්‍යාපනයේ අර්ථය විය යුත්තේ නූගත් අසරණ ජනතාවට සාධාරණ සේවයක් සැපයීමය. මනුෂ්‍යත්වය ගොඩනැගීමය. එහෙත් දකුණු ආසියාවේ හොඳම අධ්‍යාපන තත්වය පෙන්නුම් කලද ගෙවීගිය යුගයන් පුරා සිදුවූයේ ප්‍රතිවිරුද්ධ අන්තය වෙත මේ සියල්ල විස්තීර්ණ වීමය. මනුෂ්‍යත්වය තව තවත් බෙදීමට ලක්වීමය.

රාජ්‍ය තන්ත්‍රය සැදී පවතින්නේ ‍දේශපාලකයින්ගේ සහ උගතුන්ගේ එකමුතුවක් ලෙසය. දේශපාලකයින් දේශපාලනික නායකත්වය සපයයි. උගතුන් වූ විද්වත් පාර්ශ්වයන් පරිපාලන ව්‍යුහයේ මුල් තැන් හොබවයි. විශ්ව විද්‍යාලය විසින් ඊට අවශ්‍ය උගතුන් නිශ්පාදනය කරයි. මේ දෙකොට්ඨාශයෙන් නිමවන රාජ්‍ය බලයේ රඳා පැවත්ම මත බලපෑම් කරන දෙවන පාර්ශ්වයන් වන්නේ ආගමික ආයතන, ජනමාධ්‍ය සහ කලාකරුවන් බව පසුගිය සමය පුරා රටේ සිදුවුණ හැම සිදුවීමකදීම ප්‍රත්‍යක්ෂ විය. මේ රාජ්‍ය ව්‍යුහය හොබවන්නන් සහ දෙවන පාර්ශ්වයන්ගේ අතේ නැටවෙන රූකඩ බවට පොදු මහජනතාව පත් වන්නේය. එබැවින් දේශපාලකයින්ගේ ක්‍රියාකාරකම් කෙරෙහි මහජනයාගේ පිළිගැනීම ගොඩනගන්න උගතුන් සහ දෙවන පාර්ශ්වයන් අසීමිත මෙහෙවරක් සපයයි. ඔවුන්ද එකිනෙකා දේශපාලන පක්ෂ අනුව වරින් වර පිල් බෙදෙයි. එවිට තරාදියේ වැඩි පැත්තට බහුතර මහජන පෙළගැස්ම අනිවාර්යයෙන්ම සිදුවෙයි. මන්ද රාජ්‍ය බලය ඒකරාශී වන තැනට නාභිගත නොවූවොත් විනාශයට හේතු වන බව මහජන හදවත් වල සුපුරුදු බිය මතක් කර දෙයි. තමන් අත නොගැසූ ව්‍යුහයන්ගෙන් යැපෙන්න සිදුවන විට ස්වාධීන වීමට සාමාන්‍ය මිනිසුන්ට ක‍ල නොහැක්කේ එය ජීවිතය සහ මරණය අතර ගැටඵවක් වන බැවිනි.

කවදත් මේ කෙළින් සිට නොගත් මහජන බිය හැසිරවීම මගින් තමන්ගේ අවශ්‍යතා සඵල කර ගැනීම ඉහත දැක්වූ සියඵ පාර්ශ්වයන්ගේ සහජ ලක්ෂණයකි. මෙරටෙහි මෙතරම් විෂමතාවයන් පැන නගින්න හේතු වූයේ එබැවිනි. මේ සියඵ පාර්ශ්වයන් සාමාන්‍ය පොදු ජන මනස ඉක්මවූ බුද්ධිමතුන්ය. උගතුන්ය. එහෙත් ඔවුන් ආරම්භයේ තිබුණාට වඩා දැවන්ත විෂමතාවයන් ඇති කරමින් සිටියි.

රාජ්‍ය සේවකයින්ගේ වැටුප් ප්‍රශ්ණයද එවැන්නකි. අතීතයේ ඉතාම අවම පරතයක්, විෂමතාවයක් සහිත වූ වැටුප් ව්‍යුහයන් අද වෙද්දි අහස පොළොව මෙනි. පුංචිම සේවකයා මාසයක් වැඩ කර පවුලක් රකින්න ගන්නා වැටුප වගේ හතර පස් ගුණයකටත් වඩා ඉහළ වැටුපක් උගත්කම හෝ ‍ෙද්ශපාලනික බලයෙන් තනතුරු වලට පත්වූවන් විසින් ලබා ගනියි. පුංචිම සේවකයාට ලැබෙන වැටුප වගේ තුන් ගුණයක් විතර සමහර ඉහළ නිලධාරීන් ඉන්ධන වියදම් ලෙස වැටුපට අමතරව ලබයි. එහෙත් මේ සියඵ විෂමතා ඇති කරන රාජ්‍ය ව්‍යුහයන්ගේ මුල් තැන් හොබවන්නේ සහ සියඵ ක්‍රමවේදයන් සකසන්නේ දේශපාලකයින් සහ උගතුන්ය.

ඇත්තෙන්ම අධ්‍යාපනය හරහා ශික්ෂණය වූ මිනිසෙක් බිහිවෙයි නම් ඔවුන් මනුෂ්‍යත්ව‍ෙය් අසීමිත බෙදීමක් වෙනුවෙන් පෙනී නොසිටියි. ඔවුන්ට තමන්ට එතනට එන්න අවශ්‍ය පහසුකම් සැපයීමට රජයට බදු ගෙවමින්, ශ්‍රමය වගුරවමින් වෙහෙස වුණු මහජනයා ගැන අසීමිත ආදරයක් තිබිය යුතුය. එහෙත් දේශපාකලයින් සමග එක්ව මෙරටෙහි සකසා ඇති සෑම ව්‍යුහයක්ම වාගේ සාමාන්‍ය පොදු මනුෂ්‍යත්වය පීඩාවට, අසරණභාවයට, සූරාකෑමට ලක් කරන්නකි. ඒ සෑම ව්‍යුහයකම පොදු මනුෂ්‍යත්වය ඉක්මවා ගිය පාර්ශ්වයන්ට සලකන්නේ වෙනම හැන්දකිනි. ඒ ඇයි? සාමාන්‍ය ජනතාවගේ ආකල්ප, කැමැත්ත හසුරවන විද්වත් පාර්ශ්වයන්ට කෙළින්ම දේශපාලන පාර්ශ්වයන්ට බලපෑම් කල හැකිය. ඒ මේ දෙපාර්ශ්වයන්ම එකම කාසියේ දෙපැත්ත වන බැවිනි. එකෙකු නැතිව අනෙකාට පැවතිය නොහැක. මේ නිශේධන හැකියාව රාජ්‍ය සේවයේ වැටුප් පරතරයන් ඉහළ යන්නට හේතු විය. දැන්ද සිදුවෙමින් පවතින්නේ එයයි.

1980 පැවති වැඩ වර්ජනයෙන් පසුව සාමාන්‍ය වෘත්තිකයින් වැටුප් වෙනුවෙන් වැඩ වර්ජන දියත් කරන්න අපොහොසත් විය. එම වැඩ වර්ජනය ඔවුන්ට පෙන්වා දුන්නේ තමන් එළියට දමන විට තව සියයක් එතැනට එන්න සිටින බව මිස කිසිදා වැටුප් අරගලය ජය නොලබන බවය. එලෙසින්ම 1980 වැඩ වර්ජනයෙන් සාමාන්‍ය වෘත්තිකයෝ තම රැකියා අහිමි කර ගත්තේය. පාලකයෝ තමන්ගේ හිතවාදීන්ට දේශපාලනික රැකියා ලබා දීමට එය අවස්ථාවක් කර ගත්තේය. එහෙත් කෙලින්ම කාසියේ අනෙක් පැත්ත වන රාජ්‍ය පැවත්මට බලපෑම් කල හැකි වෘත්තිකයින් හුදෙකලා අරගල වලින් තමන්ගේ වැටුප් වැඩි කරගත්තේය. ඒ වැඩි කරන විට ඊට සාපේක්ෂව රාජ්‍ය ආයතන සම්බන්ධයෙන් වැටුප් ව්‍යුහයන් සකසන විද්වත් පාර්ශ්වයන් තමන්ගේ පතටද ලොකු හැන්දකින් බෙදා ගත්තේය. වෛද්‍ය, හෙද, විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යයන හා අනධ්‍යයන කාර්ය මණ්ඩල, තැපැල් හා සෞඛ්‍ය සේවය‍ මෙසේ බලපෑම් කල හැකි කොට්ඨාශයන් විය. ඔවුන් එළියට ඇද දමා වෙන අයට කඩුමුඩියෝ රැකියා ලබා දිය නොහැක. එබැවින් අදිමදි කර හෝ රජයන්ට ඔවුන්ගේ  ඉල්ලීම් ටිකෙන් ටික හෝ ලබා දෙන්න සිදුවිය. එහෙත් 1980 වැඩ වර්ජනයෙන් පසු අගතියට පස් සාමාන්‍ය වෘත්තිකයින් වෙනුවෙන් කතා කරන්න කිසිවෙක් නොවීය. වෘත්තීය සමිති නායකයෝ කවදත් තම පංතිය පාවා දුන්නේය. එබැවින් ඔවුන් එකතැනම රැඳෙන්නට විය. විෂමතාවයන් උපරිම වුයේ එබැවිනි.

එසේම බලපෑම් කල හැකි විද්වත් පාර්ශ්වයන් විසින් තට්ටු මාරු ‍‍දේශපාලනයේදී මහජන මතය හැසිරවීමට දේශපාලකයින් සමග තමන්ගේ පතට ජනතාවට හොරා වැඩියෙන් යමක් බෙදා ගැනීමට එකඟතා ඇති කර ගැනීම සාමාන්‍ය දෙයක් බවට පත්වී ඇත. දේශපාලකයින්ද මැතිවරණයක් පාසා ඒ එකඟතා හරහා මහජන මතය හැසිරවීම සඳහා ඔවුන්ගේ මෙහෙවර ලබා ගනියි.

අද ඇති වී තිබෙන්නේද එම තත්වයමය. මෙය සෘජු‍ දේශපාලකයින්ට පමණක් දොස් නැගිය නොහැකි තත්වයකි. දේශපාලකයින් තමන් රැවටූ බව පවසන විට දේශපාලකයින් වෙනුවෙන් තම පාර්ශ්වයන් සමස්ත රට වැසියන්ම රැවටූ බව පිළි ගැනීමට ඔවුන්ට හැකියාව නොමැත්තේ අධ්‍යාපනය විසින් තනන්නේ මනුෂ්‍යත්වය මිය ගිය හෘද සාක්ෂියක් නොමැති විද්වත් රොබෝවරුන් නිසාද?. අද ඔවුන් පවසන්නේ තමන්ට ජිවත් විමට සෑහෙන වැටුපක් නොගෙවන බව නොවේ. එසේ කිව නොහැක්කේ සමස්ත රාජ්‍ය වෘත්තිකයින් අතර ඔවුන් දැනටද වැඩි වැටුප් ලබන්නන් බැවිනි. ඉතින් ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම වන්නේ දේශපාලන අවශ්‍යතාවයන් අනුව රාජ්‍ය සංස්ථා, ව්‍යවස්ථාපිත මණ්ඩල, බැංකු වැනි රාජ්‍යානුබද්ධ ආයතන වල ජනතා මුදල් වංචනිකව තමන්ගේ වැටුප් සහ වරප්‍රසාද වෙනුවෙන් කැත විදියට ලබා ගන්නන් හා තමන්වත් සමාන කරන ලෙසය. එහෙත් ඒ ආයතන වලද මුල් තැන් හොබවන්නේ එම විශ්ව විද්‍යාල වලින්ම එළියට පැමිණි විද්වතුන් හැරුණු කොට එසේ උගතුන් නොවන දේශපාලන අතකොඵ කිහිපයකි. මොවුන් මෙසේ වරප්‍රසාද භුක්ති විඳින්නේ මහජනතාවගේ ඉහමොළ සූරා කෑමෙනි. සාමාන්‍ය මිනිසාගේ බත්පතින් මංකොල්ල කෑමෙනි. ඔවුන් ලබන හැම වරප්‍රසාදයක් වෙනුවෙන්ම පොදු ජනතාව බදු ගෙවයි. ශ්‍රමය වගුරයි. මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙයි. කුසගින්නේ හිඳියි. මෙය මහත්ම පාපයකි. නිහීන ගෝත්‍රික ලක්ෂණයකි. එය සම්පූර්ණයෙන්ම මනුෂ්‍යත්වයට, ජනතාවට ආදරය කරන හදවත් ඇත්තන් විසින් පිටු දැකිය යුතු පිළිකුල් සහගත ක්‍රියාවකි. මන්ද රට වෙනුවෙන් උපයන්නන් නොවී සූරාකන්නන් පමණක් වීම කිසිවකට සමාන කල නොහැකි කැත මහ දවල් මංකොල්ලයක් වන බැවිනි.

ඉතින් විශ්ව විද්‍යාල විද්වත් ආචාර්යවරුන්ගේ ඉල්ලීම ඒ ගොඩට තමන්වත් ඇද දමන ලෙසය. වසර තිහක් හතළිහක් තුළ පෝෂණය කල ඇති නැති පරතරය නැති කිරීමට, තව තවත් දුක් විඳින මහජනතාවක් බිහි නොකිරීමට නොවේ. මේ කැත ක්‍රමයේ කොටස්කරුවන් වී ඒ මංකොල්‍ලයේ හවුල්කරුවන් වී සැප සම්පත් භුක්ති විඳීමය. ඇත්තෙන්ම ඔවුන්ගේ උගත්කම හෝ ලබාගත් අධ්‍යාපනය තුළින් මනුෂ්‍යත්වය වෙනුවෙන් සේවය කරන හදවත් නිමැවී ඇත්නම් සිදුවිය යුත්තේ අනෙක් අන්තය කරා ඔවුන් යොමු වීමය. ඒ සාමාන්‍ය වෘත්තිකයා සහ සමස්ත මහජනයා පීඩාවට ලක්කරන මේ කැත මංකොල්ලයට එරෙහි වීමය. කැත විෂමතා සහ මෙතෙක් පෝෂිත විෂමතාවයන් අවම කරමින් තමන්ව ගොඩ නැගූ මහජනතාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමය. ඔවුන්ගේ හදගැස්ම, ජීවන රිද්මයේ කොටස් කරුවන් වීමය. එය දේශපාලකයින් සහ දේශපාලන අතකොඵ බවට පත්වූණු රාජ්‍ය නිලධාරීන්ගෙන් සිදුවීම සාමාන්‍ය දෙයකි. මන්ද දේශපාලනය යනු කොහොමත් අනෙකා මත බලය පැවත්වීමය. අනෙකා මත බලය පැවත්වීමටනම් අනෙකා තමන්ට වඩා දුබල විය යුතුය. දේශපාලනයේ කැත ස්වභාවය එයයි. එහෙත් අධ්‍යාපනය විසින් සිදුවිය යුත්තේ ඒ කැත ගෝත්‍රික ස්වභාවය පුද්ගලයා තුළින් ඉවත් කර මනුෂ්‍යත්වය ඉස්මතු කිරිමයි. එහෙත් සිදුවෙන්නේ එයද? ඇත්තෙන්ම නැත.

රාජ්‍ය අංශය සම්බන්ධයෙන්නම් දේශපාකයින්ටම දොස් නැගිය‍ නොහැක. මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා පළමු වර බලයට පත්වුණු අවස්ථාවේ සියල්ලන්ටම සාධාරණ වැටුප් ව්‍යුහයක් සකස් කරන ලෙස අදාල පාර්ශ්වයන්ට අණ කලේය. ඒත් උගතුන්ගගෙන් සමන්විත තනතුරු හොබවන ඔවුන් කලේ තමන්ගේ උගත්කමේ මහිමයෙන් ඉලක්කම් හරඹයකි. ඒ ඉලක්කම් හරඹයෙන් පහළම වෘත්තිකයාට ඉහළ වැටුප් වැඩිවීමක් කල බව පෙන්වූවද ඔවුන්ගේ අතපත්වූයේ වැඩිවන ජීවන වියදමට අනුව ඉතාම සොච්චමකි. ඒත් මේ ඉලක්කම් හරඹකරුවන් තමන් සහ තමන් හා සමාන තනතුරු වලට බෙදා ගත්තේ ලොකු හැන්දකිනි. ඒ පොඩි එකාට කන් හැන්දකින් බෙදා රවටන අතරය. ඇත්තෙන්ම දේශපාලකයින්ටම වරදක් කිව නොහැක්කේ එබැවිනි. මේ රාජ්‍ය තනතුරු අතර මෙතරම් විෂමතාවයක් ඇති කර ඇත්තේ රාජ්‍ය ව්‍යුහයන්ගේ අරක්ගත් උගතුන් විසිනි. ඇත්තෙන්ම දැන් ඔවුන්ගේ ගෝත්‍රික ආශාවන් තෘප්තිමත්ය. තමන්ගේ සේවා ස්ථානයේම පොඩි එකා උදේට නොකා ඇවිත් තමන්ට සේවය කරද්දී ආණ්ඩුවේ බදු සහනයෙන්ම මිළදීගත් වාහනයෙන් ගොඩ බැහල උජාරුවෙන් එන විට ඔවුන්ගේ මනස තෘප්තිමත්ය. අනෙකා අපායේ නොසිටියොත් දිව්‍ය සම්පත්තිය ලැබීමෙන් වැඩක් නැත.‍ මන්ද තමන් විඳින සුවය දකින්න කිසිවෙක් නැත්නම් සැනසෙන්නේ කෙලෙසද?

ගම්මැද්දේ තට්ටු දෙකට ගෙයක් හැදුවම එහි ආඩම්බරය සතුට ලැබෙන්නේ වටේ පිටේ උන් අතුපැලවල් වල සිටියොත්ය. ඔවුන් බිය පක්ෂපාතව, ගෞරවයෙන් බලන්නේ නම් පමණකි. මෙය ශික්ෂණ නොලද පහත් මනුෂ්‍යත්වයේ ලක්ෂණයකි. රාජ්‍ය අංශය තුළ යුගයක් පුරා ජය ලැබුවේ මේ ගෝත්‍රික ආශාවන්ය.

එසේම තමන්ගේ හෝ රාජ්‍ය අංශයේ වැටුප් වැඩි කල පමණින් ජනතාවට සහනයක් නොලැබේ. එය ජනතාවට තවත් බරක් පමණකි. මන්ද ඒ සඳහා වැයවෙන වියදම සරිකර ගන්න රජය යොදන එකම ක්‍රියාමාර්ගය තව තවත් ජනතාව මත බදු බර පැටවීමය. සූරාකෑමය.

ඉතින් ආසියාවේ උසස්ම අධ්‍යාපනය මෙරට මනුෂ්‍යත්වය ගිලිමින් සිටියි. එහෙත් සැබෑ අධ්‍යාපනය ලැබූවෙක්නම් මනුෂ්‍යත්වයෙන්‍ පෙහොසත්ය. තමන්ගේ සතුට සැපය වෙනුවෙන් අසරණයින්ගේ රීරිමාංශ උරාගන්නා පෙරේතයන් ලෙස හැසිරිය නොහැක. විශේෂයෙන්ම නිදහස් අධ්‍යාපනයක් පවතිනවා යැයි කියන මෙ‍රටෙහි නම් අධ්‍යාපනය ලැබූවන් අසීමිතව ජනතාවට ආදරය කල යුතුය. එහෙත් යුගයක් පුරා ඔවුන්ගේ සැපත වෙනුවෙන් මහජනතාව සහ සාමාන්‍ය වෘත්තිකයෝ මංකොල්ලකෑමට ලක්කරන ක්‍රමයක කොටස්කරැවෝ බවට මෙරට උගත් තනතුරුලාභීන් පත්වී සිටියි.

ඇත්තෙන්ම අද රජයේ අනවශ්‍ය වියදම්, දූෂණයන් සහ නාස්ති කිරීම් ගැන මොවුන් අද ආයෙත් කසුකුසු ගාති. ඒත් පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා වෙනුවෙන් මහජන මතය සැකසීමේ දැවන්ත මෙහෙවරක නිරත වූයේ මේ විශ්ව විද්‍යාල ඇදුරන්මය. ඒ මහජනතාවගේ ජන මතය සොරා ගැනීම වෙනුවෙන් ඔවුන්ට ලොකු හැන්දකින් බෙදන බවට ව්‍යංගයෙන් ඇති කරගත් ගිවිසුම් මතය. ඒත් රටේ පැවැත්ම දන්නා ඔවුන්ගේ හෘද සාක්ෂිය හොඳටම දැන සිටින දෙයකි පවත්නා තත්වය  යටතේ තමන්ට හෝ රජයේ කිසිදු වෘත්තිකයෙක්ට ලබා දෙන වරප්‍රසාද වෙනුවෙන් මහජනයා අසීමිතව සූරාකෑමට ලක්වන බව. ඉතින් ව්‍යංග ඇඟවුම් ඉටු කරන්න තවත් මහජනයා සූරා කෑම අසීරු බව හරිහමන් ආදායමක් නැති රජය තේරුම් ගෙන ඇත. එහෙත් ඒ ශාපය වෙත රජය යොමුකර හෝ තමන්ගේ මල්ල තව ටිකක් පුරවා ගැනීම ඔවුන්ගේ උත්සාහයයි. ඒත් දැනටද සාමාන්‍ය වෘත්තිකයින්ට වඩා වැඩි වැටුප් ලබන ඔවුන්ටද අපිටද පාන් ගෙඩිය එක මිළය. වට්ටක්ක බෑය එක මිළය. තෘප්තිමත් නොවන්නේ උන්නතිකාමී මානසිකත්වයයි. ඇත්ත වශයෙන්ම දූෂණය,නාස්තිය,සූරාකෑම පිටු දකින්නේනම් දැන්වත් මහජනතාවගේ සුබ සිද්ධිය වෙනුවෙන් ඊට එරෙහිව සටන් කල යුතුය. ඒත් මේ නාස්තිය, සූරාකෑම, දූෂණ එදාත් පැවැතිණ. ජනාධිපතිවරණයේදී දරදිය අදින විට මිහින් ලංකා වැනි ආයතන හරහා සිදුවුණ අසීමිත වැඩකට නැති නාස්තිය මොවුන් නොදැන සිටියා නොවේ. ඒත් තමන්ගේ මල්ල පුරවන බලාපොරොත්තුව දැල්වෙයිනම් නාස්තිය, දූෂණය, සූරාකෑම සිදුවුණාට කමක් නැත. එයින් කොටසකින් තමන්ගේ මල්ල නොපිරවෙන්නේනම් පමණක් බොරු කියන රජයට එරෙහිව වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ග ගත යුතුය. උගත්කමේ හරය එයය. විෂමතා ඇති කිරීමය. මනුෂ්‍යත්වය බෙදීමය. මහජනයා තව තවත් දුකට පත් කිරීමය.‍

ඉතින් බලපෑම් කල හැකි කාසියේ අනෙක් පැත්ත බැවින් ඔබලා ජය ලබනු ඇත. අර ඉහත කී මහදවල් මංකොල්ලකාරයින්ගේ ගොඩට ඔබලාත් වැටෙනු ඇත. මන්ද ඔබලා එරෙහි වන්නේ ඒ මංකොල්ලයට නොව එහි කොටස්කරුවන් බවට ඔබලාව පත්කර නොගැනීමය. ඔබලාගේම විශ්ව විද්‍යාලය හරහා බිහිකල තවත් හදවතින් මියගිය රොබෝවරයෙක් ඔබලාගේම ඇමැති වී කටමැත දෙඩවීම අපගේ හදවත් වලට සිනහ නැන්විය යුතු වුවද හෙම්බත්ව අඩපණව සිටිනා අපට සිනහවීමට ශක්තියක් නොමැත.

ඉතින් ඔබලාගේ සටන ජයගන්න. ඔබලාගේ දූ දරුවන්ගේ කුස් පුරවන්න. ඔවුන් ලොකු පාසල් වලට යවා ඔබලාගේම තත්වයට ගෙන එන්න. ඒත් දේශපාලනයේම කොටසක් වන ඔබලාගේ සැපත වෙනුවෙන් සූරාකෑමට ලක්වුණු සමස්ත ජනතාවගේ රුධිරය සහ කඳුඵ මත නිමවෙන ඔබලාගේ උන්නතිකාමයේ මාළිගා වල පවතින්නේ සැබෑ සතුටක්ද යන්න හැම විටම ‍විමසා බලන්න. අධ්‍යාපනය සහ දේශපාලනය විසින් නිමවන්නේ ඔබලාගේ ආදර්ශය ලත් ඔබලා වැනිම තවත් කොටසක් වන බැවින් ඉදිරියේදී තව තවත් ඔබලාගේම සහෝදර ජනතාව අසීමිත පීඩාවට පත්වෙනු ඇත (ඒත් ඔවුන් ඔබලාගේ සහෝදර ජනතාවක් ලෙස ඔබලාට නොදැනෙන බැවින් ගැටඵවක් නැත). ඔබලා සාධාරණය කියන්නේ එයටනම් එය සාධාරණ ලෙස අපි හිතන්නම්. මන්ද ඔබලා මෙන් නොව අප කිසිවක් නොදන්නා ඔබලාගේ අත්වල නැටවෙන රූකඩ බැවිනි. එහෙත් අවසාන වශයෙන් ඔබලා පසුපස සදාකාලිකව පැමිණෙමින් සිටින්නේ ශාපය පමණක් බව දෙවියන්, බුදුන් විශ්වාස කරන කවුරුත් එකවගේ එකම සතුටක ජීවත් වෙනු දකිනු රිසි හදවත් ඇති නූගත් මෝඩ අපි සිතන්නෙමු. සමහර විට එය අපේ නූගත්කම විසින් ඇති කරනු ලබන හැඟීමක් බැවින් එය ඔබලා කොහෙත්ම ගණන් නොගන්නා බව අපි දනිමු. ඔබලා කිසිදා අපේ හදවත් වලට සවන් දීමට නොහැකි උසක සිට අපව හසුරුවමින් ඉන්න කැමැත්තෝ බැවින් ඔබලාගේ සංවේදී බව ගැන අපි දුක්වෙන්නෙමු. ඒ අනාගත අපේ දූ දරුවන්‍ වෙනුවෙ‍නි.

වරද කොතනැද?